Verruiming tijdschema RES: ruimte voor participatie

De planning van de Regionale Energiestrategie (RES) is aangepast als gevolg van de coronacrisis. In een brief aan de Tweede Kamer begin april laat minister Wiebes weten dat de bestuurlijk vastgestelde concept RES uiterlijk 1 oktober klaar moet zijn. De datum voor de oplevering van de RES 1.0 is verschoven naar uiterlijk 1 juli 2021.

Belang politiek en maatschappelijk draagvlak voor RES

In het kader van het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt om de uitstoot van broeikasgassen aan te pakken. Een aantal afspraken uit dit Klimaatakkoord worden in de praktijk uitgewerkt op decentraal niveau. Het land is ingedeeld in 30 regio’s die een eigen RES maken. Binnen zo’n regio werken Provincie, Gemeente en Waterschap samen met maatschappelijke en politieke partijen aan regionaal gedragen keuzes. Keuzes voor zoekgebieden voor de opwek van duurzame energie, de isolatie van de gebouwde omgeving (aardgas-vrije wijken) en de benodigde opslag- en energie-infrastructuur. Daarnaast is de RES een middel om de samenwerking tussen alle regionale partijen te organiseren in de voorbereiding op de uitvoering van de specifieke energieprojecten die voortkomen uit de RES.

Goede regionale samenwerking is dus zowel in de beleidsfase als in de projectfase van wezenlijk belang. Als de regio’s niet zelf tot een verdeling komen zal daarvoor een landelijke verdeelsystematiek worden toegepast. De energieregio’s kunnen nu dus zelf keuzes maken vanuit samenwerking en mogelijkheden, zonder RES zal het Rijk die keuzes maken.

Betekenis voor planning  RES Noord-Holland Noord

Provincie Noord-Holland kent twee regio’s: Noord-Holland Noord en Noord-Holland Zuid. In de regio Noord-Holland Noord zijn inwoners, ondernemers en belangengroepen begin dit jaar uitgenodigd om hun mening te geven over de opwek van duurzame energie door windmolens en zonnepanelen. Zij konden hun voorkeurlocaties in de regio aangeven aan de hand van zogenaamde ‘zoekgebieden’ die de betrokken 18 gemeenten van de regio NHN, de provincie Noord-Holland en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gezamenlijk hebben vastgelegd.

Inmiddels zijn alle meningen van inwoners, ondernemers en belangenorganisaties verzameld en is er de concept-RES. In deze concept-RES staat wat de ambities zijn in de regio NHN voor de opwek van duurzame energie. Ook zijn de zoekgebieden beschreven waar die opwek zou kunnen plaatsvinden. Uit verschillende reacties blijkt dat burgers zich niet voldoende gehoord voelen en de meningen sterk zijn verdeeld ten aanzien van de voorlopige plannen. Zowel verdeeldheid ten aanzien van de aangewezen zoeklocaties als de scheve verhouding tussen het aandeel zonne- en windenergie.

Vanwege de coronacrisis is de datum voor de vaststelling van de concept-RES verschoven naar uiterlijk 1 oktober. De nieuwe planning is dat na de zomer de reacties van deelnemers, alternatieve plannen en visies, de wensen en bedenkingen van de gemeenteraden, Provinciale Staten en het Algemeen Bestuur van de waterschappen integraal tegen elkaar worden afgewogen in een reactienota. Naar verwachting besluiten de colleges in oktober over deze nota en wordt de concept-RES hierop aangepast. Naar verwachting staat in september/oktober de concept-RES op de agenda van de Gemeenteraden, Provinciale Staten en Algemeen Bestuur van het Waterschap. Dit zijn openbare bijeenkomsten waar inspraak mogelijk is.

Daarnaast wordt een eerste stap gezet om de zoekgebieden voor zonneweides, grote zonnedaken en/of windmolens nader te concretiseren. Hierbij worden inwoners en andere belanghebbenden nadrukkelijk betrokken. Dit alles wordt verwerkt in de RES 1.0. Uiterlijk op 1 juli 2021 stellen de gemeenteraden, de Provinciale Staten en het algemeen bestuur van de waterschappen de RES 1.0 vast. Dit zijn openbare bijeenkomsten waar ook inspraak mogelijk is. De uitkomsten van de RES 1.0 worden vervolgens vastgelegd in het omgevingsbeleid op basis waarvan uiteindelijk de vergunningen verleend zullen worden voor specifieke projecten. De RES wordt om de twee jaar geactualiseerd.

De kwalitatieve en kwantitatieve analyse van PBL

Op 1 oktober 2020 start het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de RES-analyse (kwantitatief én kwalitatief) zoals die eerder beoogd was op 1 juni. De PBL-analyse komt op uiterlijk 1 februari 2021 beschikbaar, samen met het advies van het nationaal programma RES (appreciatie).

De tussentijdse kwalitatieve analyse van het PBL is gericht op het versterken van kennisdeling en het van elkaar leren op weg naar de concept-RES of RES 1.0. Ook geeft de analyse inzicht in de belemmeringen. Landelijk kan alvast onderzocht worden of en hoe die opgelost kunnen worden. De analyses van het PBL zijn gefocust op de bovenregionale en nationale aspecten, dus niet afzonderlijk per regio, waarna het PBL de concept-RES’en zal doorrekenen.

Zowel kwantitatief: tellen de concept-RES’en op tot het nationale doel van 35 TWh. Als kwalitatief: een waardering op de afwegingskaders maatschappelijk en bestuurlijk draagvlak, efficiëntie van het energiesysteem en ruimtelijke inpassing.

Iedereen kan meedoen in het RES proces en wij kunnen u daarbij adviseren

In het RES proces is ruimte ingebouwd om visies, plannen en suggesties van belanghebbenden zoals inwoners, energiecoöperaties, experts, ondernemers en maatschappelijke organisaties een plek te geven.

Dit is een complex proces waarbij overzicht, visie, kennis en samenwerking van groot belang zijn om uw project of initiatief te realiseren of uw meningen suggesties kenbaar te maken. Er wordt een beroep gedaan op het vermogen te anticiperen en de juiste rol te kiezen in het complexe krachtenveld van belanghebbenden. 

Voelt u zich in dit stadium niet voldoende gehoord, weet u niet welke verdere stappen mogelijk zijn of wenst u juridisch en/of ruimtelijk advies? Ons bureau kan u adviseren en begeleiden bij deze verschillende vormen van inspraak en participatie gedurende het gehele RES proces. Â